Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người khuyết tật nói chung và người khiếm thị nói riêng. Tuy nhiên, thực tế người khiếm thị vẫn gặp khó khăn trong thực hiện các giao dịch thiết yếu.
Hội viên Hội người mù còn gặp nhiều khó khăn về pháp lý.
Nhiều vướng mắc trong giao dịch nhà đất, tài sản
Chị Phí Thị Tuất, sinh năm 1982, ở xã Kiến Thụy bị khiếm thị từ nhỏ do ảnh hưởng gen từ người mẹ khiếm thị của mình. Chị có căn nhà ở quê. Do 2 mẹ con đều là người khiếm thị nên không thể thực hiện được thủ tục chuyển nhượng nhà theo quy định pháp luật do không thể nhìn và ký tên trực tiếp lên các giấy tờ pháp lý.
Sau nhiều tháng nhờ vả khắp nơi, cuối cùng chị Phí Thị Tuất mới tìm được người đồng ý ký thay dưới dạng ủy quyền để hoàn tất giao dịch. Khi mua nhà mới, chị lại tiếp tục phải đứng tên nhờ. Chị Phí Thị Tuất tâm tư: "Người khiếm thị gặp rất nhiều khó khăn trong việc xử lý giấy tờ pháp lý".
Chị Tuất mơ ước, sau này luật pháp được sửa đổi để người khiếm thị dễ dàng hơn trong thực hiện các giao dịch nhà đất và tài sản khác chứng minh bằng chữ ký vân tay, có thiết bị đọc tự động cho người khiếm thị nghe và tự điểm chỉ mà không cần phải nhờ qua người thứ 3. Như vậy người khiếm thị mới có quyền tự chủ trong tài sản của chính mình.
Không chỉ vướng trong giao dịch đất đai, người khiếm thị còn đối mặt với nhiều rào cản trong tiếp cận dịch vụ ngân hàng. Ngay như việc mở tài khoản ngân hàng khó thực hiện, bởi người khiếm thị không đọc được các văn bản và không ký tên được.
Hiện để mở tài khoản ngân hàng cho người khiếm thị phải có 2 người giám hộ. Song chỉ có tòa án nhân dân là cơ quan đủ thẩm quyền xác nhận và ra quyết định người giám hộ cho người khiếm thị. Quy trình dài, phức tạp khiến nhiều người buộc phải từ bỏ nhu cầu cơ bản này.
Bên cạnh đó, các ngân hàng yêu cầu định danh mức 2, xác thực khuôn mặt, để bảo đảm an toàn khi giao dịch. Người khiếm thị không thể hoàn tất bước này - vốn yêu cầu nhận diện khuôn mặt, mống mắt. Trong khi phần mềm đọc màn hình - “đôi mắt số” của người khiếm thị lại bị nhiều ứng dụng ngân hàng từ chối để bảo đảm tính bảo mật.
Chị Trịnh Thị Thùy Dương, Phó chủ tịch Hội Người mù thành phố cho rằng: Thanh toán trực tuyến là nhu cầu cần thiết và phổ biến trong cuộc sống hiện nay, nhưng người khiếm thị lại đang không thể thụ hưởng, ứng dụng dịch vụ này. "Tôi mong muốn các cơ quan chức năng có những văn bản pháp lý hướng dẫn các ngân hàng, để có giải pháp hỗ trợ người khiếm thị giải quyết các vướng mắc này" - chị Dương tâm sự.
Cần thêm các chính sách hỗ trợ người khiếm thị tiếp cận cách dịch vụ số.
Linh hoạt các giải pháp hỗ trợ
Theo Trưởng Văn phòng công chứng Nguyễn Thị Ngọc Bích (phường Gia Viên), Văn phòng đã thực hiện một số trường hợp công chứng chuyển nhượng, thừa kế liên quan đến đất đai cho người khiếm thị.
Giải pháp là vận dụng linh hoạt các quy định của pháp luật, mời người thứ 3 đến đọc cho người khiếm thị nghe. Khi họ nhất trí thì đồng ý điểm chỉ bằng vân tay trên văn bản mua bán trước sự chứng kiến của công chứng viên, người thứ 3 đọc văn bản.
Tuy nhiên, do người khiếm thị không thể nhìn, phụ thuộc hoàn toàn vào việc nghe, nên thực sự cần người thứ 3 và công chứng viên phải trung thực, trách nhiệm trong việc hỗ trợ họ thực hiện các giao dịch này.
Ông Hoàng Văn Sơn, Chủ tịch Hội Người mù thành phố bày tỏ: Người khiếm thị tại Hải Phòng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về pháp lý, nhất là trong lĩnh vực đất đai, liên quan đến ngân hàng, hoặc sử dụng dịch vụ công dùng bằng các thiết bị công nghệ. Những vướng mắc này cần sớm được tháo gỡ và linh hoạt các giải pháp hỗ trợ người khiếm thị.
Để giải quyết những rào cản hiện nay, các cơ quan chức năng cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm bảo đảm quyền tiếp cận bình đẳng cho người khiếm thị trong mọi giao dịch. Trước hết, cần quy định rõ việc sử dụng vân tay, điểm chỉ thay cho chữ ký trong các giao dịch nhà đất, tài sản, đồng thời áp dụng ghi âm, ghi hình bắt buộc để tăng tính minh bạch.
Trong lĩnh vực ngân hàng, cần đơn giản hóa thủ tục giám hộ, xem xét cho phép người khiếm thị được chỉ định người hỗ trợ hợp pháp lý mà không phải chờ quyết định của tòa án. Đồng thời hướng dẫn ngân hàng triển khai các giải pháp hỗ trợ người khiếm thị giao dịch thanh toán trực tuyến với phần mềm đọc màn hình và bổ sung các phương thức xác thực phù hợp như giọng nói hoặc xác minh qua giao dịch viên.
Bên cạnh đó, quy trình công chứng cũng cần được chuẩn hóa, xây dựng đội ngũ hỗ trợ pháp lý độc lập để đọc, giải thích nội dung cho người khiếm thị, hạn chế phụ thuộc vào người thứ 3.
Những điều chỉnh này nếu được triển khai đồng bộ sẽ góp phần tạo môi trường pháp lý cởi mở, nhân văn, giúp người khiếm thị chủ động, tự tin thực hiện đầy đủ quyền công dân của mình.
Với dịch vụ công trực tuyến, việc chuẩn hóa giao diện theo tiêu chuẩn tiếp cận thông tin cho người khuyết tật, tăng cường hỗ trợ chuyển đổi số tại cơ sở là giải pháp quan trọng để bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.
https://baohaiphong.vn/go-vuong-giao-dich-bao-dam-quyen-tu-chu-cua-nguoi-khiem-thi-528019.html